Zmiany w przepisach o fotowoltaice od 2022 roku
W dniu 15 grudnia 2021 roku Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Zmiany są naprawdę duże, a część z nich dotyczy bezpośrednio fotowoltaiki. Zmieni się między innymi system rozliczeń, a co za tym idzie – opłacalność całej instalacji paneli fotowoltaicznych wraz z jej utrzymaniem. Jakie konkretnie przepisy o fotowoltaice zmienią się od kwietnia 2022 roku? Dlaczego warto zdecydować się na instalacje fotowoltaiczną na początku nowego roku?
Kontrowersje wokół nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii
Projekt nowelizacji od samego początku budził masę kontrowersji. Środowiska związane z odnawialnymi źródłami energii wskazywały, że tak radykalne zmiany wymagają kilkuletniego okresu przejściowego, związanego z kampanią edukacyjną i informacyjną. Głosy przedsiębiorców oraz ekologów nie zostały jednak wysłuchane. Sejmowa komisja w ekspresowym tempie przeszła przez proces konsultacji społecznych, by w końcu utworzyć konkretny tekst nowelizacji. Ustawa została przegłosowana w sejmie na przełomie października i listopada. Od tamtej pory pojawiały się głosy ekspertów oraz listy otwarte do Prezydenta, by ten nie podpisywał ustawy. Tak się jednak nie stało. Branżowi specjaliści zostali jednak zauważeni i zaproszeni do podpisania porozumienia o współpracy na rzecz rozwoju sektora fotowoltaicznego. Polscy producenci fotowoltaiki wraz ze Stowarzyszeniem Branży Fotowoltaicznej POLSKA PV złożyli stosowne podpisy pod porozumieniem, jednocześnie przedstawiając kilka swoich postulatów. Po pierwsze, mają oni zostać włączeni w konsultacje specjalistyczne przy przyszłych zmianach przepisów dotyczących fotowoltaiki i zagadnień związanych z odnawialnymi źródłami energii. Po drugie, doprecyzowane mają zostać niektóre definicje ustawowe, takie jak ,,local content”. Po trzecie, mają mieć realny wpływ na kształtowanie centralnego systemu informacji rynku energii (CSIRE). W ramach porozumienia zostanie również powołana Rada Koordynacyjna ds. Fotowoltaiki. Skupmy się jednak na zmianach legislacyjnych. Jakie przepisy o fotowoltaice zmienią się w 2022 roku? Czy fotowoltaika nadal będzie opłacalna?
Nowe przepisy = nowy system rozliczeń
Uzasadnienie do nowelizacji ustawy mówi wprost, że ,,głównym celem zmian jest promocja wykorzystania odnawialnych źródeł energii w formule rozproszonej i obywatelskiej, co przyczyni się do osiągnięcia krajowego celu udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto”. Można zatem pokusić się o wniosek, że zmiany w przepisach o fotowoltaice wprowadzono po to, by stworzyć spójną sieć energetyczną i system wsparcia prosumcji. Nowelizacja ustawy o OZE wprowadza kompletnie nowy system rozliczeń. Aktualnie funkcjonuje system opustów (net metering). Nadwyżka energii wytworzona przez przydomową instalacje jest oddawana do sieci. Później może jednak zostać w znacznym stopniu odebrana, gdy pojawi się taka potrzeba. Mowa tutaj aż o 80% oddanej energii, którą można wykorzystać np. zimą, bądź w czasie awarii przydomowej instalacji. Fotowoltaika dla domu, jak i ta wykorzystywana w celach biznesowych, będzie teraz funkcjonować na nieco innych zasadach. Nowe przepisy o fotowoltaice wprowadzają system rozliczeń net billing. Właściciele instalacji fotowoltaicznej (nazywani często prosumentami) będą mogli sprzedać wytworzoną nadwyżkę energii po cenach hurtowych. Jednak gdy sami będą potrzebowali energii, będą mogli ją zakupić ale po stawkach detalicznych. Jak łatwo się domyślić – wysokość stawek detalicznych będzie wyższa niż stawki hurtowe. Mówiąc prościej: będziemy tanio sprzedawać swoją energię, a kupować drożej. Od 1 lipca 2022 roku do 30 czerwca 2024 roku stawki systemu net billing będą wyliczane na podstawie cen miesięcznych, czyli rynkową ceną energii elektrycznej w skali miesiąca kalendarzowego. Kolejne zmiany przyniesie 1 lipiec 2024 roku, kiedy rozliczenie będzie bazowało na cenach godzinnych. Do tego czasu musi jednak powstać cały system
informatyczny, więc w praktyce może to jeszcze ulec delikatnym modyfikacjom. Ustawa rozszerza również katalog podmiotów systemu prosumenckiego o prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej oraz reprezentanta prosumentów.
Kogo dotyczą zmiany przepisów o fotowoltaice?
Jedna z naczelnych zasad kontynentalnego systemu prawnego mówi: Prawo nie działa wstecz. Dzięki temu, nowe przepisy nie mogą dotyczyć osób, które podpisały umowę o fotowoltaice jeszcze przed wejściem w życie nowych regulacji. Tym samym, dotychczasowi prosumenci oraz wszelkie podmioty, które zdążą wejść do aktualnego systemu przed początkiem kwietnia 2022 roku, będą mogli nadal korzystać z systemu opustów. Nic jednak nie trwa wiecznie. System net meteringu będzie dostępny przez okres 15 lat od chwili kompletnego montażu instalacji fotowoltaicznej i wprowadzenia pierwszej kWh do sieci elektroenergetycznej. Pojawił się jednak dodatkowy komunikat Kancelarii Prezydenta RP, który mówi o tym, że Ci prosumenci, którzy złożyli zgłoszenie o przyłączenie do dnia 31 marca 2022 roku, a nie zostali przyłączeni w terminie z winy operatora systemu dystrybucyjnego, również będą mogli korzystać z dotychczasowego systemu opustów. Jeśli zależy Ci na rozliczaniu według starego systemu, nie odwlekaj swojej decyzji w nieskończoność. Szybka reakcja i działanie mogą sprawić, że koszt instalacji fotowoltaicznej zwróci się znacznie szybciej niż przy montażu za parę miesięcy, bądź lat. Warto również zaznaczyć, że z początkiem nowego roku będziemy mieli do czynienia z nowym systemem podatkowym. Fotowoltaika dla firm może być świetną okazją do inwestycji jeszcze na starych zasadach.
W tym tekście omówiliśmy zmiany w przepisach o fotowoltaice datowane na 2022 rok. Cały sektor PV liczył na to, że wszelkie nowelizacje będą przebiegały etapami, w sposób ewolucyjny. Ostatecznie tak się nie stało. Z początkiem kwietnia 2022 roku obudzimy się w całkowicie nowej rzeczywistości, jeśli chodzi o system rozliczenia kosztów energii z fotowoltaiki.
